اهمیت اوقات فراغت
با پایان کلاسهای درس اغلب دانشآموزان، باز هم مسالهای تکراری برای خانواده آنان خودنمایی میکند؛ مسالهای که سالهایی طولانی است ذهن والدین را به خود مشغول ساخته و دغدغه برخی از تصمیمسازان نظام آموزش کشور نیز هست. اوقات فراغت، دوره تربیت غیررسمی برای دانشآموزان است که حتی بیش از تربیت رسمی میتواند در تغییر رفتار فرد موثر باشد زیرا فعالیتهای غیررسمی این دوره غالبا مورد علاقه بچههاست و آن را آزادانه انتخاب میکنند. اوقات فراغت بخشی مهم از زندگی هر فرد را تشکیل میدهد و برنامهریزی صحیح و مفید برای آن حائز اهمیت است؛ به طوری که اگر در برنامهریزی برای گذران اوقات فراغت دقت و توجه ویژه اعمال نشود ممکن است آسیبهای جبرانناپذیری به افراد بزند. تحقیقات زیادی درباره اوقات فراغت صورت گرفته و نتایج این تحقیقات بیانگر اهمیت آن در زندگی هر شخص است.
اهمیت و ضرورت توجه به کیفیت گذران اوقات فراغت
از آنجا که اوقات فراغت در رشد فرهنگ نیز تأثیر بالایی دارد نباید از هدفمند کردن آن چشم پوشی کرد و با استفاده از اوقات فراغت میتوان استعدادهای فرزندان را کشف و آنها را در مسیر رشد و شکوفایی قرار داد. بهداشت روانی را مهمترین کارکرد اوقات فراغت میدانیم. فعالیت بدنی در اوقات فراغت خطر مرگ و میر زودرس را کاهش میدهد. همچنین فعالیت بدنی بیشتر در اوقات فراغت با امید به زندگی طولانیتر مرتبط است. اوقات فراغت، مناسبترین و مطلوبترین موقعیت برای اندیشه و تفکر خلاق و تبلور رفتارهای مطلوب و خوشایند فردی و اجتماعی است. اوقات فراغت، در واقع دوره تربیت غیر رسمی برای دانشآموزان است که این تربیت غیر رسمی حتی بیش از تربیت رسمی میتواند در تغییر رفتار فرد مؤثر باشد. چرا که فعالیتهای غیررسمی این دوره غالباً مورد علاقه بچهها است و آن را آزادانه انتخاب میکنند. اوقات فراغت یکی از موقعیتهای بسیار مناسب است که فرد میتواند با استفاده از آن به شناسایی و تقویت استعدادهای خود بپردازد. استعدادهای انسان اگر در زمینه و شرایط مساعدی قرار گیرد به فعل تبدیل میشوند. از مزایای بهره بردن بهینه از اوقات فراغت میتوان به این موارد اشاره کرد: توسعه و رشد شخصی، سلامت جسمانی، عزت نفس و اعتماد به نفس، خلاقیت و حس موفقیت، ایجاد سرگرمی بیشتر، افزایش لذت، کاهش استرس، افزایش رضایت از زندگی و …
توصیه هایی به والدین جهت مدیریت اوقات فراغت فرزندان
به علایق بچهها توجه کنید
– دانش آموزان در ایام فراغت میتوانند به کارهایی که علاقه دارند بپردازند و تجربیات خوبی به دست آورند. حتی گاهی همین کارهایی که در اوقات فراغت انجام میدهند سبب میشود که مسیر زندگیشان عوض شود.
انتخاب نوع گذراندن اوقات فراغت را به بچهها بدهیم
شرکت در کلاسهای تابستانی اگر همراه با فشار روانی خانواده باشد، تأثیر نامطلوبی هم به جا میگذارد. خانواده میتواند با جملاتی مانند بهتر نیست برای اوقات فراغت خود برنامهریزی کنی؟ و به حالت پیشنهاد فرزندش را به این کار ترغیب کند. در واقع خانواده باید نقش راهنمایی و هدایت را ایفا کند، نه تصمیمگیری. از طرف دیگر انتخاب کلاسها اگر درست انجام شود، میتواند موجب رشد استعدادها و جهتدهی مثبت به تواناییهای دانش آموزان شود.
به بچهها مهارت یاد دهید
مثل انواع هنرها، انجام کارهای دستی، نجاری، داستاننویسی، برنامهنویسی، باغبانی یا ساخت وسایل کوچک. هریک از این مهارتها در کشف استعداد و علایق فرزندتان، پیدا کردن مسیر آینده یا در انجام بهتر کارهای عمومی در هر شغلی که باشند به آنها کمک خواهد کرد و یک ارزش مضاعف محسوب میشود. متاسفانه بیشتر بایدهای خانوادهها محدود میشود به کلاس زبان که البته به جاست و نباید از آن غافل شد اما دورههای هنری هم اگر به درستی و در یک مسیر روشن و مشخص سپری شود، میتواند فرصتهایی طلایی فراهم کند- هنر را در برنامه اوقات فراغت بگنجانیم: متاسفانه بیشتر بایدهای خانوادهها محدود میشود به کلاس زبان که البته به جا است و نباید از آن غافل شد، اما دورههای هنری هم اگر به درستی و در یک مسیر روشن و مشخص سپری شود، میتواند فرصتی طلایی برای رشد کردن در عرصه هنر را فراهم آورد.
آماده کردن فرزندان برای مسئولیت
فصل تابستان بهترین فرصت را برای محک زدن تواناییها و پذیرش نقشهای فرزندان برای آینده است. از فرزندتان در مورد بهتر کردن محیط خانه یا اتاق او سؤال بپرسید و به او کمک کنید تا فضا را آن گونه که میخواهد تغییر دهد. بچه ها را در یک حرفهای وارد کنید تا کار کنند و در کنار کسب مهارت، پول تو جیبی درآورند. به این ترتیب قدر پولی که برایش زحمت کشیده شده را هم بیشتر خواهند دانست. گاهی برای خود و فرزندتان بلیط کنسرت یا سینما تهیه کنید. بگذارید در کنار تجربیاتی که نوجوان در کنار دوستان خود کسب میکند رابطه با شما را نیز حفظ کند. افراد در سنین نوجوانی تمایل بسیار زیادی به گذراندن اوقات با دوستان و همسالان خود پیدا میکنند. آنها از این طریق به دنبال کسب تأیید از جانب دیگران هستند و میخواهند هویت دلخواه خویش را پیدا کنند. در این موقعیت به جای مخالفت کردن با روابط دوستانه فرزندتان و ایجاد تنش در خانواده، تلاش کنید تا دورادور اوضاع را مدیریت کنید.
